fbpx
Menu Zamknij

Ergonomia w kuchni

Kuchnia jest jednym z ważniejszych jeśli nie najważniejszym pomieszczeniem w naszych domach i mieszkaniach. Musi być przede wszystkim funkcjonalna, a do tego atrakcyjna wizualnie i spójna z całą wizją mieszkania. Dlatego dla wielu osób projekt właśnie tego pomieszczenia może spędzać sen z powiek. Zupełnie niepotrzebnie.

Jeśli potrzebujemy pomocy przy rozplanowaniu układu kuchni poprośmy fachowców o pomoc. Możemy zatrudnić w tym celu architekta wnętrz lub udać się do studia kuchennego gdzie także pomogą nam z projektem. Możemy także samodzielnie zabrać się za planowanie kuchni, pamiętajmy jednak by wówczas odpowiednio przygotować się do zadania.

Temat kuchni jest tak obszerny, że można by napisać o tym książkę, więc nie jesteśmy w stanie poruszyć tu wszystkich możliwych zagadnień, ale poniżej najważniejsze z nich:

Poznanie własnych potrzeb

Każdy z nas jest inny, ma swoje „kuchenne” przyzwyczajenia dlatego nie powinniśmy ślepo sugerować się poradami dotyczącymi właściwego projektu kuchni. To co sprawdza się u sąsiada niekoniecznie sprawdzi się u Nas. Ten punkt pozwoli nam przygotować się do projektu kuchni.

Na początek weźmy kartkę i długopis i zadajmy sobie kilka pytań:

  • jak często będę gotować? Ile czasu spędzam w kuchni?
  • Ile blatu roboczego potrzebuję?
  • Jakie sprzęty muszą znaleźć się w Mojej kuchni? Wolnostojące czy do zabudowy? Zmywarka 45 czy 60 cm? Czy używam na co dzień tostera, czajnika bezprzewodowego, sokowirówki itp.? Czy dużo piekę? Czy często używam mikrofalówki? Ekspres do zabudowy czy stojący na blacie? Ile rzeczy będzie stać na blacie i ile z nich potrzebuje podłączenia do prądu? Jak dużej chłodziarki i zamrażarki potrzebuję? Jak duży powinien być zlewozmywak i ociekacz?
  • Ile miejsca potrzebuję na przechowywanie? Warto policzyć obecną i planowaną ilość talerzy, garnków, robotów kuchennych itp. (przykładowo: mam 3 szafki 60cm na garnki, 2 na zastawę, 4 szuflady i wiem, że potrzebuję kolejnych .Policzmy także szafki na „zapasy”
  • Zwróćmy także uwagę na swoje przyzwyczajenia oraz potrzeby. Przykładowo czy potrzebuję większej szuflady na przyprawy „pod ręką”. A może osobne cargo na różne oliwy i octy? Będzie nam łatwiej rozplanować układ szafek oraz ich zagospodarowanie wewnątrz jeśli będziemy wiedzieć ile miejsca na konkretne rzeczy potrzebujemy.
  • Zapiszmy także rzeczy które nie zdają egzaminu w naszej obecnej kuchni. Klienci często skupiają się na tym co się podoba zapominając o tym czego nie lubią, a to także są ważne informacje!
  • Zwróćmy uwagę na jakiej wysokości mamy teraz blat? Standardowo blaty robi się obecnie na wysokości 90 cm i w większości taka wysokość świetnie zdaje egzamin (starsze kuchnie mogą mieć 85 cm). Nie jest to jednak sztywną regułą. Jeśli jesteśmy wysocy możemy zrobić blat trochę wyżej, jeśli niscy możemy blat obniżyć.
  • Czy potrzebuję w kuchni miejsca do zjedzenia szybkiego śniadania (mały stolik, blat pod oknem z krzesłem) czy powinien tam się znaleźć stół na 4 osoby?
  • Czy potrzebuję miejsca na książki kucharskie, zioła, wino?
  • Jaki mam budżet na wykończenie

Przejście przez te pytania zmusi nas do zastanowienia się nad wieloma kwestiami i pomoże lepiej uświadomić swoje potrzeby!

Teraz możemy zabrać się za projektowanie.

Układ i ergonomia

Układ naszej kuchni musi być dopasowany do jej wielkości i charakteru. Kuchnia otwarta na salon jest bardzo atrakcyjna i optycznie powiększy przestrzeń. Jeśli jednak dużo gotujemy i nie należymy do pedantów dbających o idealny porządek zastanówmy się nad częściowym przysłonięciem „najbrudniejszych stref” czyli zlewozmywaka i płyty grzewczej. Przy kuchni z wyspą może to być przysłonięcie blatu wyspy za pomocą podwyższonego „cokołu”. W zależności od sprzętów na wyspie możemy zrobić ją także wyższą niż pozostałe blaty. Wyższy blat sprawdzi się np. przy krojeniu. Przysłonić kuchnię możemy także za pomocą barku, szkła z nadrukiem lub wymurowanej ścianki niepełnej wysokości. Optymalna wysokość barku to ok 110 cm , choć może być on i niższy i wyższy. Warto zwrócić uwagę aby wysokość hokerów była dostosowana do wysokości blatu.

Jeśli planujecie zastosować w swojej kuchni 2 równoległe blaty lub dodanie wyspy to należy pamiętać, że odległość między blatami powinna wynosić co najmniej 90 cm. Jeśli równocześnie maja pracować swobodnie 2 osoby to odległość ta powinna wynosić już 120 cm. Zwolennikom wysp zalecamy dostosowanie wielkości wyspy do pomieszczenia choć wyspa o długości mniejszej niż 100 cm niekoniecznie sprawdzi się w kuchni. W większych kuchniach mała wyspa będzie dodatkowo wyglądać nieproporcjonalnie. Wyspa powinna mieć także większą głębokość niż standardowe szafki o głębokości 60 cm. Optymalną głębokością wyspy będzie 90- 120 cm. Wyspę kuchenną możemy także zestawić ze stołem. Możemy wówczas zrezygnować z dodatkowego kącika jadalnego czy barku w kuchni. Pamiętajmy jednak o takim miejscu jeśli jadalnia nie sąsiaduje z kuchnią. Barek, mały stolik w kuchni lub składany na ścianę blat sprawdzi się na szybkie posiłki.

Niezwykle istotne w planowaniu kuchni jest ustawienie sprzętów. Jedną z najbardziej znanych zasad jest zasada trójkąta. Jest w niej dużo prawdy, niestety są sytuacje kiedy się nie sprawdzi, ale o tym za chwilę. Drugą zasadą jest ta dotycząca kuchni w której mamy do dyspozycji tylko jeden blat. Ważna jest tu kolejność sprzętów: lodówka- zlewozmywak- płyta grzewcza. Zasada ta wynika z kolejności przyrządzania posiłków: najczęściej najpierw wyjmujemy produkty z lodówki, następnie myjemy, a później poddajemy obróbce. Zmywarka powinna znajdować się w okolicy zlewozmywaka i kosza. Zwróćmy uwagę czy jesteśmy prawo czy leworęczni. Piekarnik najwygodniej umieścić w wysokiej zabudowie meblowej tak, aby nie schylać się przy wyjmowaniu dania. Jeśli jednak zostawiamy go pod blatem polecamy piekarnik teleskopowy wysuwany jak szuflada. Nie zawsze jednak powinniśmy trzymać się popularnych zasad. W przypadku większych kuchni dokładne trzymanie się zasady np. trójkąta spowoduje, że będziemy mieć do pokonania większe odległości między sprzętami. W bardzo dużych kuchniach sprawdzą się 2 zlewozmywaki, na wzór kuchni angielskich czy amerykańskich – jeden w „strefie mokrej” razem ze zmywarką, zaś drugi mniejszy w okolicy płyty grzewczej. Jeśli nasz zlewozmywak będzie w tym samym ciągu co płyta grzewcza to należy rozważyć w jakiej odległości powinny się od siebie znaleźć. Część osób woli te sprzęty zestawiać w bliskiej odległości, co sprawdzi się w przypadku odlewania wody np. z makaronu, nalewania wody do garnków itp. Dla pozostałych ważne będzie miejsce na odstawianie misek i szykowanie potraw oraz np. na przygotowanie talerzy do serwowania. Szczególnie jeśli jesteśmy właścicielami małej kuchni druga opcja będzie bardziej funkcjonalna. Pamiętajmy także, że płyta (szczególnie gazowa!) nie może znajdować się blisko ściany czy zabudowy meblowej. Pozostawienie mniej niż 40 cm wolnego blatu będzie rozwiązaniem niepraktycznym.

Podczas planowania zwróćmy uwagę na wielkości szafek. Najbardziej popularne to „90”„60” „45”. Do nich też znajdziemy najwięcej wyposażenia wewnętrznego, które pomoże nam uporządkować kuchnię. Poza podanymi wymiarami często stosuje się wąskie carga o szerokości 25 czy 30 cm.

Dobrym rozwiązaniem dla dolnych szafek są szuflady, które pozwalają obejrzeć całą zawartość wnętrza szafki, bez wyjmowanie pierwszego rzędu sprzętów, aby dostać się do kolejnego. Możemy zastosować oddzielnie otwierane szuflady lub takie „za wspólnym frontem”. Zaplanujmy także narożniki szafek. Mamy tu do dyspozycji kilka systemów np. firmy Peki lub Blum

Projektując wielkości szafek oraz wyposażenie zastanówmy się co gdzie będziemy trzymać. W okolicy płyty sprawdzą się szuflady na przyrządy do mieszania, sztućce lub przyprawy oraz wąskie cargo na oliwy. Pod zlewem zaplanujmy kosz uwzględniając kilka pojemników na segregację śmieci. Pamiętajmy, że jeśli chcemy zastosować filtr lub młynek do mielenia odpadów to część szafki pod zlewem zajmą nam właśnie te urządzenia. Praktycznym rozwiązaniem na kosz jest szuflada otwierana za pomocą klik klaka np. kolanem. Obok także sprawdzi się wąskie cargo na chemię, ściereczki itp.

Idealnym rozwiązaniem na przechowywanie suchych produktów są szerokie carga. Mamy tu do dyspozycji wiele ciekawych modeli. Pamiętajmy też aby zastawa codzienna znalazła się w bliskim sąsiedztwie zmywarki, abyśmy nie musieli wędrować po całej kuchni rozładowując zmywarkę.

Jeśli planujemy zlewozmywak pod oknem sprawdźmy czy standardowa bateria nie będzie kolidować z otwieraniem okna. Istnieją rozwiązania baterii podokiennych, które można schować w blacie, są one jednak droższe niż standardowe. Jeśli chcemy tego uniknąć warto umieścić standardową baterię dokładnie w linii podziału okna, tak , aby skrzydła przy otwieraniu nie wadziły o nią.

Górne szafki powinny być zawieszone co najmniej 50 – 60 centymetrów ponad blatem. Standardowa głębokość szafek górnych to 30-35 cm.

Zwróćmy uwagę na wszystkie potrzebne podłączenia naszych sprzętów. Podłączenie do zmywarki zróbmy pod zlewem, a do piekarnika w szafce obok lub nad/pod urządzeniem.

Rozmieśćmy i policzmy gniazda nad blatem. Pamiętajmy tutaj o wyspie – jeśli jest wolnostojąca zaplanujmy gniazda w blacie lub w boku mebla. Uwzględnijmy także sprzęty stojące na stałe na blacie.

Mamy nadzieję,że powyższe uwagi przybliżą choć trochę zagadnienie projektu kuchni. Wkrótce kolejna część artykułu, a w nim między innymi kilka słów na temat oświetlenia.